مرکز آموزشی درمانی پورسینا

دکتر مظفر حسینی نژاد متخصص نرولوژی و معاون آموزش مرکز آموزشی درمانی پورسینا در این خصوص اظهار داشت؛ دمانس یا زوال مغزی یک اصطلاح کلی برای کم شدن توانمندی های مغزی است که علت های مختلفی دارد و آلزایمر شایع ترین علت آن می باشد .این بیماری بیشتر در سنین بالای ٦٥ سال دیده می شود ، نزدیک به ١٠ درصد افراد بالاتر از ٦٥ سال و ٥٠ درصد افراد بالاتر از ٨٥ سال مبتلا به آلزایمر می باشند ، البته در سن زیر ٦٥ سال نیز ممکن است دیده بشود ولی معمولا شایع نیست .

وی افزود ؛ آمار دقیقی از بیماری آلزایمر در ایران وجود ندارد ولی با توجه به بررسی ها و مطالعات و اطلاعات آماری موجود بیش از ٥٠٠ هزار نفر بیمار آلزایمر در ایران داریم و در استان گیلان که یکی از پیرترین استان های کشور می باشد و بیش از ١٠ درصد جمعیت استان را افراد بالای ٦٥ سال تشکیل می دهند پیش بینی می شود نزدیک به ٣٠ هزار بیمار آلزیمری در استان گیلان داشته باشیم .

دکتر حسینی نژاد تصریح کرد ؛ در ارتباط با علت بروز این بیماری دانشمندان هنوز علت دقیق آن را پیدا نکرده اند ولی ترکیبی از فاکتورهای ژنتیکی ، محیطی و روش زندگی افراد را در ایجاد آن دخیل می دانند . در بیمارانی که در سنین پایین تر به این بیماری مبتلا می شوند ژنتیک معمولا نقش مؤثر تری دارد ولی در سنین بالا عوامل دیگر شامل تغذیه نامناسب ، استرس ، روش زندگی ، بیماریهای داخلی عروقی مثل فشار خون بالا و سکته های قلبی یا مغزی و قند خون بالا و کمبودهای تغذیه ای ، چاقی و کم تحرکی ،و انزوای اجتماعی ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشد.

وی در تشریح علائم بالینی و مشکلات این بیماران گفت؛ این بیماران در حوزه های مختلف شناختی دچار مشکل می شوند که عبارتند از اختلال حافظه، اختلال در انجام وظایف روزمره، گم کردن زمان و مکان، اختلال در گفتار، اختلال در قضاوت، اختلال در تفکر، تغییر در خلق و خو، جابه‌جا گذاشتن وسایل، از دست دادن یا کاهش انگیزه زندگی و تغییرات شخصیتی ودر نهایت حتی در غذا خوردن و راه رفتن نیز دچار مشکل می شوند .

سیر بیماری و روند پیشرفت آن بستگی به سن بیمار و مرحله شدت بیماری در زمان شناسایی ، میزان حمایت های اجتماعی و بهداشتی و درمان های تخصصی دارد و با درمان به موقع و مناسب سال ها می توانند زندگی قابل قبولی داشته باشند .

معاون آموزشی پورسینا در برخورد با این بیماران ، تشخیص صحیح را قدم اول دانست و افزود؛ با استفاده از روش های مختلف بالینی و تست های روانشناختی و اقدامات تشخیصی کمکی بیماری را باید مشخص کرد . باید از بیمار ، خانواده و دوستان در ارتباط با علائم بیماری , سلامتی عمومی مشکلات گذشته ، فعالیت های روز مره تغییرات رفتاری و شخصیتی بپرسیم . سپس آزمایشات مورد نیاز مانند تست های خونی و ادرار درخواست می شود و عکس برداری های مغزی شامل سی تی اسکن مغز یا ام آر آی مغزی برای بررسی مغزی و همچنین رد کردن تشخیص های دیگر باید انجام بشود و در صورت نیاز تست های تکمیلی تر مانند بررسی مایع مغزی نخاعی انجام می شود . پس از اینکه مشخص شد بیمار زوال مغزی و دمانس دارد و علت های دیگری برای آن پیدا نشد تشخیص آلزیمر گذاشته می شود و درمان های آن شروع می شود ، تشخیص زود هنگام به درمان درست بیماری و برنامه های حمایتی مناسب با کمک خانواده منجر خواهد شد.

دکتر حسینی نژاد با اشاره به اینکه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد گفت؛ اقدامات درمانی و حمایتی برای کند کردن پیشرفت بیمار، کنترل تغییرات رفتاری ،درمان مشکلات مربوطه مانند اختلال خواب و افسردگی و سایر مشکلات روانپزشکی، برنامه ریزی برای کنترل تغذیه وفعالیت های ورزشی مناسب و فعالیت های اجتماعی از جمله اقداماتی است که می توان انجام داد.

در ارتباط با داروهای تخصصی در این بیماران باید یادآوری بشود که هیچکدام از داروها بیماری را متوقف نمی کنند بلکه فقط روند آن را کند می کنند ، داروهایی که بیشتر استفاده می شوند عبارتند از مهار کننده های کولین استراز مانند ریواستیگمین و گالانتامین ، و داروی دیگری بنام ممانتین که در موارد شدیدتر استفاده می شود .

وی ادامه داد؛ تغذیه مناسب ، کم کردن استرس ، فعالیتهای فیزیکی و اجتماعی مناسب و تشخیص به موقع مشکلات داخلی همزمان و درمان سریع مناسب آن، از جمله درمان های غیر دارویی این بیماری است.

دانشیار گروه نرولوژی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در ارتباط با تحقیقات مربوط به این بیماری گفت ؛ غالب اطلاعات از این بیماری در ١٠ سال اخیر بدست آمده و مهمترین دستاوردهای تحقیقات اخیر مربوط به طریقه آسیب سلول های مغزی توسط این بیماری بوده و دانشمندان در تحقیقات پیش رو بیشتر دنبال درمان های مؤثر تر هستند .

در کشورهای توسعه‌یافته ارایه خدمات به سالمندان و بیماران آلزایمری به‌صورت شبکه‌ای انجام می‌شود، به‌طوری که فرد سالمند با برقراری تماس با سازمان‌های مردم‌نهاد می‌تواند خدمات مورد نیاز خود را دریافت کند.

دکتر حسینی نژاد تصریح کرد؛ در کشور ما نیز در بعضی از مراکز استان ها انجمن های بیماران آلزیمری وجود دارد ولی هنوز نتوانسته اند خدمات مناسب را به اکثریت بیماران آرائه بدهند ، در استان گیلان تا جایی که من اطلاع دارم انجمن تخصصی مشخصی بنام انجمن آلزیمر گیلان وجود ندارد و مرکز فعال دیگری نیز برای حمایت گسترده از این بیماران وجود ندارد .

در این خصوص نیاز به یک مرکز منسجم تحت عنوان انجمن آلزیمر گیلان در این استان ضروری است تا با مشارکت همکاران محترم مغزواعصاب و روانپزشک و حمایتهای روانشناسان محترم و سازمانهای حمایتی مردمی و مسئولین محترم بتوانیم خدمت رسانی شایسته به این گروه خاص را داشته باشیم

در حال حاضر برنامه ویژه ای برای بیماران آلزیمری در دانشگاه علوم پزشکی گیلان و بیمارستان پورسینا نداریم و برای کمک به این بیماران و خانواده آنها وجود یک انجمن مشخص ضروری به نظر می رسد تا برنامه های آینده هماهنگ شده و هدف دار انجام بشود .

وی با بیان این که راه پیشگیری قطعی از آلزایمر وجود ندارد ادامه داد ؛ هر کاری که برای از بین بردن یا کاهش عوامل خطرساز انجام دهیم، نه فقط در جلوگیری از آلزایمر بلکه در پیشگیری از خیلی بیماری‌ها موثر است.

طبق پژوهش‌‌های انجام شده، راهکارهای ساده و مفیدی وجود دارد که ضمن حفظ سلامت عمومی به «سلامت مغز» نیز کمک می‌کنند، مانند تغذیه سالم، فعالیت ذهنی و جسمی و اجتماعی، آرامش روانی، محافظت سر از هرگونه ضربه یا صدمه، جلوگیری و درمان به‌موقع عوارض بالا بودن قند و چربی و فشارخون، کنترل آلاینده‌ها، داشتن شیوه زندگی سالم و معاینه‌های دوره‌ای.

همچنین آموزش های همگانی و بالا بردن سطح آگاهی مردم در ارتباط با علائم بیماری و طریقه پیگیری و مراجعه به پزشک و رعایت کردن موارد فوق از مهمترین اقدامات پیشگیری از پیشرفت بیماری می باشد.

گفتنی است ؛ 30شهریور مصادف با 20 سپتامبر، به عنوان روز جهانی آلزایمر نام گذاری شده است.